Rzeczoznawca budowlany jest odpowiedzialny nie tylko za przygotowanie dokumentów poświadczających dobry stan techniczny budynku mieszkalnego, ale jako jedna z ważniejszych osób z praktyką w zakresie budownictwa bierze udział w procesie budowlanym, służąc swoją radą i doświadczeniem. To rzeczoznawca budowlany dopuszcza budynek do użytku lub – w przypadku wykrycia nieprawidłowości – wstrzymuje pozwolenie na jego korzystanie. Z tego powodu niezwykle istotne jest, żeby rzeczoznawca budowlany był nie tylko osobą kompetentną, ale też w pełni zaufaną i sprawdzoną.  

Kim jest i co robi rzeczoznawca budowlany?

Rzeczoznawca budowlany jest ekspertem w dziedzinie budownictwa odpowiedzialnym za ocenę stanu technicznego budynku użytkowego. To on sporządza ekspertyzy budowlane i opinie techniczne, na podstawie których określa się zakres błędów budowlanych, usterek technicznych, uszkodzeń budynku i jego ogólnej przydatności do użytkowania. Dokumenty przygotowane i podpisane przez rzeczoznawcę budowlanego są wiążącymi prawnie opiniami, które mogą być wykorzystywane przez instytucje publiczne, organy administracji publicznej i sądy (np. policję, prokuraturę lub inspektora nadzoru budowlanego) w sprawach karnych z zakresu prawa budowlanego. W związku z tym niedopuszczalne jest, żeby dokumenty przygotowane przez rzeczoznawcę budowlanego nawet w znikomym stopniu poświadczały nieprawdę i były sporządzone w sposób niezgodny z zasadami. Za dopuszczenie do obiegu ekspertyzy budowlanej, która nie przedstawia rzeczywistego stanu technicznego budynku i tym samym zagraża zdrowiu lub życiu użytkowników nieruchomości rzeczoznawca budowlany ponosi odpowiedzialność cywilną, karną i zawodową. 

Rzeczoznawcą budowlanym może zostać osoba, która jest absolwentem studiów wyższych w zakresie budownictwa. Kandydat na to stanowisko musi mieć ugruntowaną wiedzę z zakresu prawa budowlanego, odbyć co najmniej 10-letnią praktykę w zakresie swojej specjalizacji pod okiem doświadczonego rzeczoznawcy budowlanego i posiadać doświadczenie w sporządzaniu ekspertyz budowlanych. Aplikant do tytułu rzeczoznawcy budowlanego musi też obowiązkowo posiadać nieograniczone uprawnienia budowlane i korzystać w pełni z praw obywatelskich.

Tytuł rzeczoznawcy budowlanego jest przyznawany na maksymalnie 10 lat przez Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa.

Dobry rzeczoznawca budowlany – czyli jaki? Obowiązki rzeczoznawcy budowlanego

Decyzja o nawiązaniu współpracy z rzeczoznawcą budowlanym powinna być przemyślana i poprzedzona czynnościami weryfikacyjnymi. Nie powinniśmy w tym przypadku mieć skrupułów, ponieważ to właśnie rzeczoznawca budowlany będzie decydował o tym, czy dom, w którym zamieszkamy, będzie dla nas bezpieczny. Nierzadko to on także będzie reprezentował nas w sądzie lub przed ubezpieczycielem, wspierając nas swoją wiedzą i doświadczeniem. Z tego względu tak ważne jest, żeby rzeczoznawca budowlany nie tylko posiadał odpowiednie kompetencje, ale i wieloletnie doświadczenie i był fachowcem w swojej dziedzinie.

Przygotowana przez rzeczoznawcę budowlanego ekspertyza budowlana musi być miarodajna i obiektywna, a to zapewnić może tylko rzetelna praca eksperta na miejscu oględzin. Rzeczoznawca budowlany musi nie tylko sprawdzić ogólny stan domu, ale też przeprowadzić szereg badań i weryfikację wszystkich sprzętów i instalacji zamontowanych w budynku. W wielu przypadkach, oprócz badań technicznych, konieczne też mogą być badania geodezyjne i geotechniczne. Prawidłowo sporządzona ekspertyza budowlana powinna zawierać ocenę stanu technicznego domu, dane szczegółowe dotyczące części budynku i jego otoczenia (w tym także dane o specyfikacji podłoża), a także informacje na temat potencjalnych zagrożeń, w tym wszelkiego rodzaju zauważonych na miejscu usterek, osuwisk, podtopień, uszkodzeń instalacji i części budynku, oraz ich stanu technicznego.

Pamiętajmy, że każdy rzeczoznawca budowlany musi posiadać ważne ubezpieczenie OC. Przed podpisaniem umowy powinniśmy zatem sprawdzić, czy ekspert posiada taki dokument. Jeżeli z kolei nie jesteśmy pewni co do jego uprawnień rzeczoznawczych lub doświadczenia, zawsze możemy to sprawdzić w rejestrze osób posiadających uprawnienia budowlane oraz ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej w budownictwie.