Rzeczoznawca budowlany jest ekspertem w dziedzinie budownictwa, który wykonuje samodzielny zawód techniczny, określany niejednokrotnie jako zawód zaufania publicznego. Wiąże się to z charakterem jego pracy oraz odpowiedzialnością, jaką rzeczoznawca ponosi za swoje decyzje – to właśnie wykwalifikowany rzeczoznawca budowlany decyduje o tym, czy budynek można dopuścić do użytku. Od niego zatem zależy bezpieczeństwo użytkowania domu przez jej mieszkańców. Rzeczoznawca budowlany może także przygotowywać opinie techniczne, które dotyczą błędów budowlanych i ich konsekwencji.

Kto może wykonywać zawód rzeczoznawcy budowlanego?

Zawód rzeczoznawcy budowlanego związany jest z odpowiedzialnością cywilną, karną i zawodową osoby wykonującej uprawnienia rzeczoznawcze. Oznacza to, że ekspert przeprowadzający działania weryfikacyjne dotyczące stanu technicznego budynku mieszkalnego i sygnujący dokument potwierdzający zdatność domu do bezpiecznego użytkowania własnym nazwiskiem bierze pełną odpowiedzialność za wystawioną opinię techniczną i jej konsekwencje wykonawcze. Z tego względu osoba ubiegająca się o tytuł rzeczoznawcy budowlanego, zanim go otrzyma, musi przygotować się należycie do wykonywanego zawodu.

Kandydat aplikujący do tytułu rzeczoznawczego musi mieć ukończone studia wyższe w dziedzinie budowlanej, w której stara się o tytuł zawodowy, i posługiwać się tytułem magistra inżyniera lub magistra inżyniera architekta, inżyniera lub inżyniera architekta, a także dodatkowo posiadać nieograniczone uprawnienia budowlane. Musi on także korzystać w pełni z praw publicznych. Poza tym okresem poprzedzającym uzyskanie praw rzeczoznawczych jest przejście przynajmniej 10-letniej praktyki w dziedzinie objętej kompetencjami rzeczoznawczymi kandydata pod okiem wykwalifikowanego rzeczoznawcy budowlanego. Aplikant musi także należeć do izby właściwego jego miejscu zamieszkania samorządu zawodowego.

Tytuł rzeczoznawcy budowlanego jest przyznawany na okres maksymalnie 10 lat przez Okręgową Izbę Inżynierów Budownictwa.

Zadania rzeczoznawcy budowlanego

W kompetencji rzeczoznawcy budowlanego leży przede wszystkim przygotowywanie dokumentów mówiących o stanie rzeczywistym budynku mieszkalnego, a więc ekspertyzy budowlanej oraz opinii technicznych, a także inwentaryzacji budowlanej. W zakres jego obowiązków związanych z oględzinami rzeczoznawczymi wchodzi dokładna kontrola budynku i działki budowlanej, na której on się znajduje, weryfikacja prowadzonych prac remontowych, a także ocena jakości robót budowlanych. W przypadku wszelkiego rodzaju uchybień, zarówno po stronie wykonawcy, jak i właściciela budynku, rzeczoznawca budowlany musi przygotować raport wskazujący na zauważone podczas oględzin usterki oraz możliwe przyczyny ich wystąpienia. Rzeczoznawca budowlany musi, po skończonym badaniu, sporządzić ekspertyzę budowlaną z załączonymi wnioskami z obserwacji.

Obowiązkiem rzeczoznawcy budowlanego jest zatem przeprowadzenie badań rewizyjno-kontrolnych wszystkich elementów budynku, w tym elementów konstrukcyjnych i wyposażenia. Poza tym ekspert w dziedzinie budownictwa musi zgromadzić materiały dowodowe dokumentujące nie tyko stan techniczny nieruchomości, ale i wszelkiego rodzaju usterki oraz stopień ich wpływu na bezpieczeństwo domu. Dzięki temu będzie możliwe określenie aktualnego stanu technicznego budynku i dopuszczenie go do bezpiecznego użytkowania. Co istotne, rzeczoznawca budowlany na podstawie przeprowadzonych przez siebie prac odkrywkowych może także wstrzymać aktualne prace budowlane – w przypadku powstających budynków – lub cofnąć pozwolenie na użytkowanie domu i zalecić działania naprawcze, które wyeliminują błędy wykonawcze i poprawią stan techniczny budynku.

 

Oprócz czynności rewizyjnych i kontrolnych na budowie rzeczoznawcy budowlani mogą także występować w charakterze doradców inwestycyjnych i specjalistów w dziedzinie budownictwa. W tym ostatnim przypadku wiedza rzeczoznawcy może być wykorzystywana przez sąd, a specjalista może brać udział w sprawach karnych jako tzw. świadek-ekspert i jednocześnie świadczyć na korzyść podmiotu, który zlecił mu sporządzenie ekspertyzy budowlanej.