Odpowiedzialność zawodowa i karna rzeczoznawcy budowlanego

Z każdą profesją nierozerwalnie wiąże się lista obowiązków. W zależności od rodzaju wykonywanego zawodu czy zajmowanego stanowiska, obowiązki te są mniej lub bardziej wymagające. Warto jednak zaznaczyć, że bez względu na branżę, w której pracujemy spoczywa na nas obowiązek wywiązywania się z powierzonych zadań zawodowych w ściśle ustalony sposób. Podobnie jest w przypadku osób wykonujących zawód rzeczoznawcy budowlanego. Spoczywa na nich odpowiedzialność zawodowa i karna, o których więcej dowiedzieć się można z poniższego artykułu.

Wymagająca praca rzeczoznawcy budowlanego

Od 1974 roku tytuł rzeczoznawcy budowlanego nadawany był na podstawie przepisów ustawy Prawo budowlane. Kolejną ważną datą dla tej profesji był 2014 rok, kiedy to – zgodnie z ustawą deregulacyjną rzeczoznawstwo budowlane, jako samodzielna funkcja techniczna, zostało wyeliminowane z Prawa budowlanego. Obecnie organem odpowiedzialnym za nadawanie tytułu rzeczoznawcy budowlanego jest Krajowa Komisja Kwalifikacyjna Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa.

Praca na stanowisku rzeczoznawcy budowlanego jest profesją, która wymaga odpowiednich kwalifikacji. Zawód ten może wykonywać osoba, która jest członkiem właściwej izby samorządu zawodowego oraz posiada:

odpowiednie wykształcenie (tytuł zawodowy magistra inżyniera, magistra inżyniera architekta, inżyniera lub inżyniera architekta),
uprawnienia budowlane bez ograniczeń,
minimum 10 lat praktyki w zakresie objętym rzeczoznawstwem,
znaczący dorobek praktyczny w zakresie objętym rzeczoznawstwem.

Wymienione wymagania najlepiej dowodzą ogromnej odpowiedzialności, jaka spoczywa na rzeczoznawcy budowlanym, którego ekspertyzy – opinie, mają pośredni wpływ na zdrowie, a nawet życie ludzkie. Osoby zamierzające w przyszłości pracować na tym stanowisku muszą się do niego długo i skrupulatnie przygotowywać. Niezbędna jest bowiem zarówno ogromna wiedza w zakresie budownictwa, jak i zaawansowane umiejętności. Braków w obu kwestiach nie da się ukryć, szybko zostają one zweryfikowane przez rynek.

Odpowiedzialność zawodowa rzeczoznawcy budowlanego

Osoby posiadające tytuł rzeczoznawcy budowlanego ponoszą za wykonywane czynności odpowiedzialność zawodową, która jest rodzajem odpowiedzialności dyscyplinarnej. Podlegają jej między innymi osoby, które nie wypełniły lub niestarannie wykonały wskazane obowiązki, spowodowały zagrożenie dla zdrowia bądź życia ludzi, zagroziły bezpieczeństwu mienia lub środowiska, doprowadziły do znacznych szkód materialnych.

Wymierzanie kar na rzeczoznawcę budowlanego z tytułu odpowiedzialności zawodowej traktowane jest jako jeden ze sposobów sprawowania przez samorząd zawodowy pieczy nad należytym wykonywaniem zawodu. Najwyższym wymiarem kary wynikającym z powyżej wymienionych przewinień, jest pozbawienie tytułu rzeczoznawcy budowlanego. Następstwem tego jest skreślenie z listy rzeczoznawców budowlanych.

Odpowiedzialność karna za nienależyte wykonywanie obowiązków rzeczoznawcy budowlanego

Lekceważenie obowiązującego prawa, zasady sztuki budowlanej i akceptacja samowoli budowlanej, może wiązać się z karą znacznie surowszą niż utrata prawa do wykonywania zawodu. Wynika to z faktu, że osoba pokrzywdzona przez rzeczoznawcę budowlanego może podjąć decyzję o wszczęciu postępowania sądowego prowadzonego w trybie przepisów Kodeksu karnego.

Każdy rzeczoznawca budowlany powinien zdawać sobie sprawę, że jako osoba uprawniona do wystawiania dokumentu, poprzez świadome poświadczenie w ekspertyzie – opinii nieprawdy co do okoliczności mających znaczenie prawne, naraża się na karę pozbawienia wolności od 3 miesięcy do 5 lat (art. 271 k.k.). Tymczasem w przypadku, gdy rzeczoznawca za wykonaną ekspertyzę, która doprowadziła do powstania zagrożenia dla życia, zdrowia lub strat materialnych, pobrał wynagrodzenie, i wprowadził w błąd właścicieli obiektu, którzy odstąpili od wykonania prac wzmacniających osłabiony element obiektu, naraża się na karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat (art. 286 k.k.).

Bez względu na rodzaj przewinień jakich dopuścił się rzeczoznawca budowlany, należy podkreślić, że w momencie, gdy postępowanie karne zostaje pozytywnie zakończone na rzecz pokrzywdzonego, któremu zostaje przyznane odszkodowanie, rzeczoznawca nie może liczyć na to, że zasądzone zadośćuczynienie będzie pokryte z polisy OC.