Rzeczoznawca budowlany jako „świadek-ekspert” – nowe przepisy Kodeksu prawa cywilnego

Nowelizacja Kodeksu prawa cywilnego ogłoszona w Dzienniku Ustaw 6 sierpnia 2019 roku wprowadziła szereg rewolucyjnych zmiana dotyczących regulacji prawnych związanych z postępowaniem cywilnym. Jedna ze zmian dotyczy przeprowadzenia postępowania dowodowego oraz udziału świadka w postępowaniu. Oznacza to, że od tej pory rzeczoznawca budowlany sporządzający ekspertyzę budowlaną na zlecenie podmiotu prywatnego może przed Sądem występować w roli tzw. „świadka-eksperta”.

Nowelizacja prawa cywilnego – na czym polega?

Nowelizacja ustawy o postępowaniu cywilnym zawiera m.in. zmianę dotyczącą środków dowodowych oraz sposobu ich przedstawiania. Polega ona na uchyleniu obowiązującego dotychczas zakazu jednoczesnego łączenia ról świadka oraz biegłego w postępowaniu sądowym dotyczącym tej samej sprawy cywilnej. Jedyną obostrzeniem jest to, że role te można łączyć jedynie na gruncie postępowań uproszczonych. Potrzeba regulacji prawnych oraz powołanie instytucji tzw. „świadka-eksperta” wynikła z faktu częstej praktyki powoływania przez strony sporu cywilnego specjalistów sporządzających profesjonalne analizy dotyczące przedmiotu sporu. Od tej pory osoba uprawniona do wydawania takich opinii będzie mogła nie tylko sporządzić ekspertyzę na prośbę którejś ze stron konfliktu, ale także będzie mogła być przesłuchana przez Sąd jako świadek reprezentujący środowisko ekspertów w danej dziedzinie. Oznacza to, że zgodnie z art. 505⁷ § 3 kpc świadek będzie mógł jednocześnie złożyć zeznania i wydać swoją opinię jako biegły w konkretnym postępowaniu cywilnym. Procedura będzie obejmowała także sprawy, w których świadek w postępowaniu będzie sporządzał opinię rzeczoznawcy na zlecenie podmiotu innego niż Sąd, a będącego stroną sporu.

Rzeczoznawca budowlany jako „świadek-ekspert” – co to oznacza

Nowelizacja Kodeksu prawa cywilnego obejmująca warunki przeprowadzania procesów cywilnych przewiduje powołanie tzw. „świadka-eksperta”. Oznacza to, że Sąd będzie mógł pozyskiwać specjalne informacje niezbędne do rozstrzygnięcia sporu cywilnego od rzeczoznawcy budowlanego, który w postępowaniu przedprocesowym działał na zlecenie jednej strony sporu i wydał oficjalną ekspertyzę budowlaną. Zgodnie z art. 507⁷§ 3 kpc rzeczoznawca budowlany jako specjalista w dziedzinie budownictwa będzie mógł występować przed Sądem równocześnie zarówno jako świadek, jak i ekspert wydający ekspertyzę budowlaną. Dzięki temu jego opinia będzie dużo bardziej znacząca w świetle przepisów prawa.

W praktyce oznacza to, że rzeczoznawca budowlany, który na prośbę strony sporu dokona oględzin i wyda wiążącą ekspertyzę budowlaną, za którą otrzyma stosowne wynagrodzenie od zleceniodawcy, będzie mógł także wystąpić ponownie na jego korzyść jako świadek. Sporządzona ekspertyza budowlana, która będzie dołączona do pozwu, będzie zatem wykorzystana przez Sąd jako dowód w sprawie oraz prawna opinia. Rzeczoznawca budowlany będzie mógł z kolei najpierw świadczyć w sprawie jako świadek, a później uczestniczyć w niej jako biegły sądowy.
Co istotne, regulacje przewidują jednak, że urząd „świadka-eksperta” będzie mógł być wykorzystywany jedynie w postępowaniu uproszczonym, którego wartość roszczenia nie będzie przekraczała 20 000 zł.