Błędy popełniane podczas wykonania fundamentów – jak może pomóc rzeczoznawca budowlany?

Od solidności wykonania prac fundamentowych zależy nie tylko stabilność naszego domu, ale także jego trwałość, która wpływa bezpośrednio na bezpieczeństwo jego użytkowania. Trudno zatem zrozumieć nie tylko ilość popełnianych błędów podczas przygotowywania fundamentów, ale też bagatelizowanie zasad sztuki budowlanej, co znacząco obniża jakość i efektywność wykonywanych prac oraz naraża inwestorów na dodatkowe koszty. W takich wypadkach warto skonsultować się z rzeczoznawcą budowlanym, który nie tylko wskaże błędy popełnione podczas wykonywania robót fundamentowych, ale i określi, które z prac powinny zostać wykonane ponownie.

Błędne określenie warunków wodnych i gruntowych

Fundamenty z reguły narażone są na działanie niekorzystnych czynników, np. niestabilności podłoża czy wilgoci pochodzącej z wód gruntowych i opadowych. Dlatego tak ważne jest, aby przed rozpoczęciem prac budowlanych określić, czy warunki gruntowe i wodne pozwalają na postawienie bezpiecznych i trwałych fundamentów, które bez problemu zniosłyby wszystkie obciążenia budynku, w tym obciążenia użytkowe oraz te związane z warunkami atmosferycznymi, np. silnym wiatrem czy opadami śniegu. Z tego też względu tak ważne jest, aby projekt domu uwzględniał konkretne warunki gruntowe i był poprzedzony badaniami geotechnicznymi. Tylko odpowiednia ilość odwiertów pozwoli nam określić jakość gruntu oraz wysokość wód gruntowych i wyeliminować ryzyko posadowienia domu na niestabilnym podłożu. W przypadku kiedy gotowe już fundamenty zaczynają osiadać lub pękać, może zajść podejrzenie, że fundament nie został dostosowany do warunków gruntowo-wodnych lub że badania geotechniczne nie zostały wykonane należycie. W takim przypadku może pomóc ekspertyza rzeczoznawcy budowlanego, który nie tylko pomoże znaleźć przyczynę destabilizacji fundamentów, ale i w uzasadnionych przypadkach, np. wtedy, kiedy okaże się, że odpowiednie badania, pomimo zapisu w planie budowlanym, nie zostały wykonane lub zostały źle zinterpretowane, zasądzić odszkodowanie na rzecz inwestora.

Brak deskowania ław fundamentowych i zbyt płytkie posadowienie fundamentów

Według sztuki budowlanej przed wylaniem ław fundamentowych powinniśmy przygotować podłoże, a więc wykonać szalunki ziemne zabezpieczone przed osypywaniem się ziemi folią i warstwą betonu. Niestety ekipy odpowiedzialne za przygotowanie fundamentów bardzo często rezygnują z pasmowych wykopów, co może skutkować nierównymi ławami fundamentowymi, a w przyszłości – problemem z wymurowaniem i zaizolowaniem ścian fundamentu. Co równie istotne, ławy fundamentowe powinny zostać osadzone w taki sposób, aby ich trzon znajdował się poniżej głębokości przemarzania gruntu. W przeciwnym wypadku niskie temperatury mogą doprowadzić do obniżenia trwałości fundamentów oraz ich uszkodzenia czy naruszenia warstwy izolacyjnej budynku, a więc tzw. „wysadzin” i przemarzania podłogi. Jeżeli podczas użytkowania domu zauważymy niepokojące pęknięcia lub brak ciągłości warstwy izolacyjnej mogące świadczyć o nieodpowiednim posadowieniu fundamentów, możemy poprosić rzeczoznawcę budowlanego o sprawdzenie jakości wykonania prac budowlanych oraz wydanie ekspertyzy budowlanej. W wielu przypadkach, jeśli rzeczoznawca wykaże błędy w sztuce budowlanej, jedynym rozwiązaniem może być zasądzenie odszkodowania. Jeżeli jednak stan budynku na to pozwala, rzeczoznawca budowlany może nakazać wykonawcom odpowiedzialnym za przygotowanie fundamentów, ich wzmocnienie oraz uszczelnienie warstwy termoizolacyjnej.

Brak ciągłości zbrojenia i niewłaściwe zazbrojenie fundamentów

Aby zapewnić ciągłość zbrojenia, w miejscach załamania linii ław należy zastosować dodatkowe zbrojenie wzmacniające pręty główne ław fundamentowych. Oznacza to, że w narożnikach i wszędzie tam, gdzie znajdują się załamania, a ławy fundamentów się ze sobą łączą, zazbrojenie powinno mieć odpowiednio długie zakładki. Dodatkowo pręty wzmacniające powinny być w tych miejscach wygięte w kształt litery L, co zapewnia prawidłowe połączenie prostopadłych względem siebie ław fundamentowych. W przeciwnym wypadku mamy do czynienia z przerwaniem ciągłości zbrojenia, co może skutkować problemami z prawidłowym usadowieniem wieńców żelbetowych. Co istotne, w związku z tym, że elementy żelbetowe pokrywa się mieszanką betonową i hydroizolacją, a więc ulegają one zakryciu, właściwe niemożliwe jest wykrycie potencjalnych błędów powstałych na tym etapie prac budowlanych. Bardzo ważne jest zatem wcześniejsze skontrolowanie stanu zbrojenia oraz prawidłowości jego ułożenia. Jeżeli mamy podstawy, aby sądzić, że kierownik budowy zaniechał tego etapu prac lub zbagatelizował je, mamy prawo poprosić o poradę rzeczoznawcę budowlanego, który może, po uprzednim zweryfikowaniu zbrojenia fundamentów, wskazać niedociągnięcia konstrukcyjne i zarządzić ich naprawę.